Natuurgeweld en constructies van gevels

Op 28 oktober hadden we te maken een zeer zware storm met veel schade.

Op zondag 3  november ging het nogmaals te keer en kregen we zelfs te maken met een windhoos. Met name Wijk bij Duurstede werd door het natuurgeweld getroffen.

In beide gevallen werden niet alleen bomen geveld, maar ook complete dak- en geveldelen verdwenen, als waren het vederlichte elementen. Indrukwekkende beelden zoals Total Wall regelmatig toont tijdens diverse voorlichtingsbijeenkomsten en seminars, kregen we nu ook via de media voorgeschoteld.

Constructie van een gevel
Te vaak wordt te lichtzinnig gedacht over de constructie van een gevel (en uiteraard ook van andere gebouwconstructies). Veel gevels, opgetrokken uit baksteen, bevatten een zogeheten spouw, die zich bevindt tussen het binnenblad (binnengevel) en buitenblad (buitengevel).

Doorgeroeste spouwankers
Deze beide geveldelen zijn door middel van zogeheten spouwankers met elkaar verbonden. Nu blijkt na schadegevallen (losgerukte geveldelen), dat veel van de spouwankers zijn doorgeroest en dus geen functie meer hebben.

Letterlijk een levensgevaarlijke situatie en waar nauwelijks aandacht aan wordt besteed, omdat het sluimerende gevaar zich immers aan onze visuele waarneming onttrekt. Dit natuurgeweld en de daardoor ontstane schade doet zich waarachtig niet voor het eerst voor.

Storm veroorzaakt vaker ‘vallende gevels’
Ik citeer uit een schaderapport uit 2002, dat betrekking heeft op het ‘verdwijnen’ van complete geveldelen na een zware storm.

“De stormschade aan de gevels kon ontstaan doordat de spouwankers waren doorgeroest. De oorzaak voor deze corrosie is waarschijnlijk een onvoldoende dikke zinklaag op de ankers in combinatie met een verhoogde vochtigheid in de spouw als gevolg van de volledige spouwvulling in combinatie met de westelijke oriëntatie.”

Ook merkten de opstellers van het rapport toen al op, dat deze schadegevallen werkelijk niet uniek zijn. Twee ‘spectaculaire’ gevelschades uit het recente verleden zijn Waddinxveen (2002) en Zwolle (2007). In Zwolle vond het destructieve natuurgeweld plaats in de Tesselschadestraat, die vervolgens ook wel de Tessel – schadestraat werd genoemd.

Weinig aandacht
Het is eigenlijk verbijsterend te moeten constateren, dat na al deze rampen nog steeds te weinig aandacht wordt besteed aan de mogelijkheden om professioneel, preventief onderzoek te laten uitvoeren naar de (deplorabele) staat waarin veel spouwmuren verkeren.

Vooronderzoek bespaart kosten
De relatief lage kosten van zo’n onderzoek staan in geen verhouding tot de enorme schadebedragen die zijn (en nog worden) veroorzaakt door de natuurrampen zoals we die ook nu weer hebben moeten ervaren. En dan heb ik het nog niet eens over de immateriële schade voor de bewoners/gebruikers.

Henk Mulder